مؤدیان مالیات بر ارزش افزوده

در ماده (۱۸) قانون مالیات بر ارزش افزوده، مؤدیان (کلیه فعالان اقتصادی که اقدام به عرضه کالا یا ارائه خدمات،صادرات و واردات می‌نمایند)، مکلفند به ترتیبی که سازمان امور مالیاتی کشور تعیین و اعلام می‌نماید، نسبت به ارائه اطلاعات در خواستی سازمان مذکور و تکمیل فرم‌های مربوطه اقدام و ثبت نام نمایند. ضوابط و رویه‌های اجرایی ثبت نام طی فراخوان‌های ثبت مرحله‌ای مالیات بر ارزش افزوده توسط سازمان مشخص و اعلام شده یا خواهد شد.

صدور صورتحساب

تمامی مؤدیان به استناد ماده (۱۹) قانون مکلفند که در قبال عرضه کالا یا خدمات مشمول این قانون، صورت‌حسابی با رعایت قانون نظام صنفی و حاوی مشخصات متعاملین و مورد معامله به ترتیبی که توسط سازمان امور مالیاتی کشور تعیین و اعلام می‌شود، صادر و مالیات متعلق را در ستون مخصوص درج و وصول نمایند. در مواردی که از ماشین‌های فروش استفاده می شود، نوار ماشین جایگزین صورت حساب خواهد شد.

وصول مالیات

مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات چند مرحله ای است که در مراحل مختلف زنجیره واردات-تولید- توزیع بر اساس درصدی از ارزش بهای کالاهای عرضه شده و یا خدمات ارائه شده اخذ می‌گردد.این مالیات در واقع نوعی مالیات بر فروش چند مرحله‌ای است که با اعطای اعتبار مالیاتی از پرداخت مالیات مضاعف جلوگیری می‌نماید.مالیات بر ارزش افزوده در هر مرحله از زنجیره مختلف واردات-تولید-توزیع- مصرف، از هر عنصر زنجیره به عنصر بعدی به صورت انباشته، انتقال می‌یابد تا سرانجام در مرحله آخر توسط مصرف‌کننده نهایی پرداخت می‌گردد.

بنابراین با توجه به ماهیت این نوع مالیات و اخذ آن در هنگام فروش کالا یا ارائه خدمات، عملا عاملان وصول این مالیات از سطح اقتصاد کشور، فعالان اقتصادی می‌باشند که با توجه به شرایط و ضوابط سازمان امور مالیاتی با انجام ثبت نام در این نظام مالیاتی، ملزم به وصول و تسویه حساب مالیاتی در این خصوص خواهند بود.

طبق ماده(۲۰) قانون مالیات بر ارزش افزوده، مؤدیانی که با توجه به ضوابط اعلام شده سازمان امور مالیاتی کشور ملزم به  ثبت نام و اجرای قانون شده اند،باید علاوه بر اینکه در هنگام عرضه کالا یا ارائه خدمت، اقدام به صدور صورت حساب مورد تایید نمایند، مالیات بر ارزش افزوده را به نیابت از سازمان، از طرف دیگر معامله خود وصول و تا پایان دوره مالیاتی و زمان تسلیم اظهارنامه، نزد خود به امانت نگه دارند.

علاوه بر معاملات داخلی کشور اعم از عرضه کالا یا ارائه خدمات، واردات و صادرات نیز مشمول مالیات بر ارزش افزوده می‌باشد. در بخش معاملات داخلی، فعالان اقتصادی با توجه به ضوابط ثبت نام اقدام به وصول و جمع آوری این مالیات از سطح اقتصاد می‌نمایند. اما در بخش واردات کالاها مطابق تبصره(۱) ماده (۲۰) قانون مالیات بر ارزش افزوده، گمرک جمهوری اسلامی ایران ملزم به وصول مالیات موضوع این قانون، قبل از ترخیص کالا از واردکنندگان و درج آن در پروانه‌های گمرکی و یا فرم‌های مربوط حسب مورد می‌باشد.

ثبت و نگهداری اسناد و مدارک

مؤدیان مشمول مالیات بر ارزش افزوده باید برای ثبت و نگهداری اسناد و مدارک مالیات و عوارض موضوع قانون، طبق ماده(۳۴)، از دفاتر،صورتحساب‌ها و سایر فرم‌های مربوط، ماشین‌های صندوق و یا سایر وسایل و روش‌های نگهداری حساب که سازمان امور مالیاتی کشور تعیین می‌کند، استفاده، و مدارک مورد نظر را به مدت ده سال مالی مربوط نگهداری و در صورت مراجعه ماموران مالیاتی به آنان ارائه نمایند.

تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده

بر اساس ماده(۲۱) قانون،از دیگر تکالیف و وظائف مؤدیان ثبت نام شده و ملزم به اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده، انجام تسویه حساب مالیاتی از طریق ارائه اظهارنامه فصلی می‌باشد، که مؤدیان باید، حداکثر ظرف پانزده روز از تاریخ انقضاء هر دوره مالیاتی سه ماهه، اظهارنامه‌ای را طبق نمونه و دستورالعملی که توسط سامان امور مالیاتی کشور اعلام شده است به ترتیب مقرر،تکمیل،تسلیم و عوارض متعلق به دوره را محاسبه و در مهلت تعیین شده مذکور به حسابی که توسط سازمان امور مالیاتی کشور اعلام گردیده،واریز نمایند.